Felle woorden tussen Foodwatch en Kenniscentrum suiker & voeding

24 augustus 2020

Beeld: Pixabay

Foodwatch verwijt in een recent onderzoek de suikerindustrie dat het wetenschap gebruikt om suiker in een onterecht positief daglicht te stellen. Negen wetenschappers, betrokken bij de suikerindustrie, uiten zich publiekelijk in lijn met belangen van de industrie. Het kenniscentrum suiker & voeding, de betreffende groep uit de suikerindustrie, noemt het rapport “suggestief en tendentieus”.

Big Tobacco

Foodwatch publiceerde het onderzoek op 19 augustus. De organisatie stelt dat "Big Sugar" de werkwijze van "Big Tobacco" volgt om de wetenschap te beïnvloeden. Het onderzoek richt zich op negen anonieme wetenschappers die op diverse manieren betrokken zijn bij het Kenniscentrum suiker & voeding (KSV). Cosun beet company, voorheen de Suikerunie, financiert het KSV. De wetenschappers uiten zich publiekelijk in lijn met de belangen van de suikerindustrie, waarmee ze “de wetenschappelijke consensus verstoren, invloed hebben op voedingsbeleid en verwarring zaaien bij de consument”. Zes van de wetenschappers zouden onvoldoende transparant zijn over hun betrokkenheid bij KSV. De beschuldiging is niet dat de wetenschappers onwaarheden spraken of onderzoek vervalsten, maar in feite dat ze binnen de wetenschappelijke marges van discussie de feiten voor de suikerindustrie zo gunstig mogelijk weergeven.  

Publieke uitingen

Volgens Foodwatch gebruikten de wetenschappers verschillende argumenten om de belangen van de suikerunie te behartigen. Zij plaatsen suiker in een positiever daglicht dan de wetenschappelijke consensus toestaat en bagatelliseren de negatieve aspecten van suikerconsumptie. Verder leidden de wetenschappers de aandacht af van suiker, richting bijvoorbeeld vet en bekritiseerden de wetenschappers beleid met betrekking tot suikerreductie. Tot slot legden de wetenschappers graag de verantwoordelijkheid voor negatieve aspecten van suikerconsumptie bij de consument in plaats van bij de industrie.  

Campagne

KSV noemt het onderzoek van Foodwatch een campagnestuk. De organisatie kaatst feitelijk de bal van Foodwatch terug. Het stelt dat Foodwatch geen open onderzoek deed, maar alleen kijkt naar uitlatingen die goed binnen het verwijt passen. Foodwatch zou "nuances en kritische kanttekeningen weglaten. Het verhaal is daardoor suggestief en tendentieus.” Ook heeft Foodwatch het weerwoord van KSV niet meegenomen. KSV stelt dat de besproken onderzoekers wel degelijk kritisch zijn op de effecten van suiker, maar dat Foodwatch daar niet naar kijkt. Foodwatch zou “selectief en onvolledig shoppen in uitspraken”. KSV gaat niet rechtstreeks in op het verwijt dat de negen wetenschappers niet transparant genoeg waren over hun betrokkenheid bij KSV. Wel stelt de organisatie dat door KSV gefinancierd onderzoek altijd gepubliceerd wordt in peer-reviewed tijdschriften, ongeacht de uitkomst. 

Belangenverstrengeling

Foodwatch stelt dat KSV de afgelopen 15 jaar acht wetenschappers financierde. Van één wetenschapper vermoedt foodwatch het verband, maar kan het niet bewijzen. Zes wetenschappers waren betrokken bij KSV-publicaties, drie zaten in de wetenschappelijke raad van KSV en vijf zaten in de redactieraad van KSV. Vervolgens betoogt Foodwatch dat zes van de negen wetenschappers onvoldoende transparant waren over hun betrokkenheid. In drie gevallen ging dit om onduidelijkheid omtrent nevenfuncties, in vier gevallen om weinig transparantie bij een wetenschappelijke publicatie. Ook was er in vier uitingen in publieke media weinig transparantie omtrent de mogelijke belangenverstrengeling. Foodwatch houdt de wetenschappers anoniem, om individuele wetenschappers schade te berokkenen. Het doel is om de verstrengeling tussen wetenschap en industrie bloot te leggen en overheden, universiteit en wetenschappers tot actie te roepen. Foodwatch heeft een manifest uitgegeven dat het publiek kan ondertekenen. Het gevolg van het anonimiseren is dat het lastig is om in te schatten hoe groot de invloed was van de betrokken wetenschappers.

Bron: Foodwatch en Kennisinstituut suiker & voeding

Dit artikel verscheen eerder op: Evmi

Altijd op de hoogte blijven?